دیپلماسی اقتصادی ایران و ظرفیت‌های اسلام آباد

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ آیت‌ الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور اسلامی ایران در رأس هیئت عالی رتبه سیاسی-اقتصادی به پاکستان سفر کرد و در بدو ورود به فرودگاه اسلام‌آباد، از سوی وزیر مسکن کشور میزبان مورد استقبال قرار گرفت.

 
در سفر آیت الله رئیسی، رئیس‌جمهور کشورمان به پاکستان انتظار می رود علاوه بر گسترش پیوندهای سیاسیِ دو کشور، تحرک و شتاب جدیدی به همکاری‌ های اقتصادی و تجاری در زمینه‌های انرژی، نفت، گاز، حمل‌ونقل و گسترش بازارچه‌های مرزی میان دو کشور داده شود. هدف‌گذاریِ ارتقای مناسبات اقتصادی و تجاریِ ایران و پاکستان به سقف ۱۰ میلیارد دلار یکی از اولویت‌هایی است که در این سفر محل اهتمام و توجه دو کشور است.

بخش اصلی تجارتی که تاکنون به صورت رسمی میان ایران و پاکستان وجود داشته مرتبط با صادرات انرژی از ایران است

پیرمحمد ملازهی، کارشناس مسائل منطقه درباره اهمیت اقتصادی این سفر برای کشورمان به «راهبرد معاصر» گفت: یکی از موضوعات برجسته در سفر آیت الله رئیسی به پاکستان تقویت مناسبات تجاری میان دو کشور است، زیرا وی قبل از حرکت به سمت اسلام آباد بر این موضوع تأکید و اعلام کرد، هدف گیری تجارت خارجی ایران با پاکستان بر مبنای 10 میلیارد دلار تعیین شده است.

وی افزود: به نظر می آید رقم اعلام شده برای ارتقای ظرفیت تجارت خارجی دو کشور قابل تحقق است، زیرا ایران و پاکستان ظرفیت های خوبی برای این موضوع دارند.

کارشناس مسائل منطقه عنوان کرد: وجود سه منطقه مرزی فعال اعم از ریمدان که در 120 کیلومتری چابهار و 50 کیلومتری مسیر چابهار – راسک قرار دارد، مرز سراوان در کهک و منطقه تفتان میرجاوه که ازجمله مهم ترین گذرگاه مرزی میان ایران و پاکستان به شمار می رود، در راستای توسعه تجارت خارجی دو همسایه بسیار حائز اهمیت است. منطقه ریمدان از سال 95 برای جابجایی رسمی کالا میان ایران و پاکستان مشخص شده است.

ملازهی گفت: این گذرگاه از مسیر ریلی ایران را به پاکستان و شبه قاره هند وصل می کند، بنابراین ظرفیت های بسیار خوب مرزی برای توسعه تجارت خارجی میان دو کشور وجود دارد. بخش اصلی تجارتی که تاکنون به صورت رسمی میان ایران و پاکستان وجود داشته مرتبط با صادرات انرژی از ایران است، زیرا شرکت نفت مجوزهایی در این زمینه صادر کرد؛ به طوری که از این محل سالیانه حدود 6 میلیارد دلار مبادله مالی شکل می گیرد.

وی توضیح داد: بخش دیگر کالاهای تجاری است که قابلیت بسیار زیادی برای توسعه روابط دارد و از آن جمله می توان به نیاز عظیم پاکستان به واردات کاشی و سرامیک تولیدی ایران پرداخت. با توجه به کیفیت بین المللی قابل توجه کاشی و سرامیک تولید ایران، پاکستان خریدار بسیار خوبی برای این محصول است؛ ضمن اینکه پاکستان به واردات کالاهای مختلفی از ایران نیاز دارد. انتظار می رود دستگاه دیپلماسی کشور زمینه های لازم را برای بازاریابی تجار و تولید کنندگان ایرانی در پاکستان فراهم کند.

کارشناس مسائل منطقه درباره سایر ظرفیت های تجارت خارجی ایران و پاکستان گفت: پاکستان در زمینه خرید محصولات پتروشیمی و پلاستیک مشتری بسیار خوبی است، بنابراین باید در بازار پاکستان به شکل مدون بازاریابی کرد تا نیازهای مختلف این کشور شناسایی شود.

ملازهی درباره واردات کالای مورد نیاز ایران از پاکستان تصریح کرد: ایران می تواند برخی کالاهای تولید پاکستان را که در کشور تولید نمی شود یا مزیت تولید ندارد، وارد کند. اگر تبادل تجاری به شکل جدی و سازمان یافته میان دو کشور ناظر بر حل مشکلات گمرکی و تفاهم در موضوعات مرتبط با تعرفه صادرات و واردات شکل بگیرد، قطعاً زمینه های لازم برای تحقق 10 میلیارد دلار تبادل تجاری میان دو کشور وجود دارد و موضوع مدنظر دولت سیزدهم محقق می شود.

وی با بیان لزوم واردات ماشین آلات پیشرفته صنایع مورد نیاز ایران با واسطه گری پاکستان از اروپا و آمریکا گفت: با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از ماشین آلات صنعتی و معدنی کشور فرسوده شده است و برای جهش و رشد تولید نیازمند واردات ماشین آلات و فناوری های روز دنیا هستیم، پاکستان که تحریم نیست می تواند واسطه واردات ایران باشد، به راحتی کالاهای مورد نیاز ایران را از اروپا و آمریکا وارد کند و در ازای واردات، کالای ایرانی به پاکستان صادر شود.

ایران می تواند برخی کالاهای تولید پاکستان را که در کشور تولید نمی شود یا مزیت تولید ندارد، وارد کند

ملازهی تأکید کرد: میان چین و هند بر سر موضوع بندر گوادر و چابهار رقابت وجود دارد، زیرا چینی ها نزدیک به 46 میلیارد دلار در بندر گوادر سرمایه گذاری کرده اند و مایلند خط ترانزیتی  از گوادر به مناطق مختلفی در پاکستان و چین حتی تا افغانستان بکشند، منتهی با توجه به اینکه قرار است هندی ها سرمایه گذاری عظیمی در بندر چابهار داشته باشد و به دلیل اینکه چین و هند در این زمینه رقابت دارند؛ پاکستانی ها مایل به راه افتادن چابهار و سرمایه گذاری هند در این منطقه نیستند.

کارشناس مسائل منطقه تصریح کرد: چین راه حلی مبنی بر این ارائه داده که در بندر گوادر و چابهار شریک هم باشند. بر مبنای این شراکت، خط آهنی از بندرگوادر تا چابهار به آسیای مرکزی از سویی و راه آهن از چابهار به سمت زابل و افغانستان و شعبه دیگر از سمت خراسان جنوبی و خراسان رضوی از سوی دیگر کشیده شود تا به سرخس و خط آهن ترکمنستان وصل شود و کل آسیای مرکزی را پوشش دهد.

وی افزود: اگر ایران در این موضوع بتواند توافق پاکستان را جلب کند، در زمینه تجارت خارجی و بهره برداری های مالی و اقتصادی از مسیر ترانزیتی یاد شده دستاورد قابل توجهی خواهد داشت.

ملازهی تأکید کرد: خوشبختانه به تازگی میان ایران و ازبکستان قراردادی برای استفاده از این خط ریلی منعقد شده است. با توجه به اینکه چینی ها معتقدند به جای رقابت در دو بندر بهتر است همکاری شکل بگیرد و تأکید دارند هزینه راه اندازی خط آهن را تقبل می کنند تا با ایران و پاکستان و آسیای مرکزی تجارت داشته باشند، اگر این موضوع محقق شود خوب است اما نیاز به کار در هند دارد، زیرا به نظر نمی آید به دلیل تنش های میان پاکستان و هند به سرعت محقق شود.

وی عنوان کرد: با توجه به اینکه منطقه چابهار تحت تحریم های آمریکا قرار نگرفته و رقابت بر سر این منطقه و تجارت خارجی میان کشورهای یاد شده بالاست، باید منتظر ماند عاقبت رقابت چه می شود و ایران در همکاری با کشورهای یاد شده چه نتیجه مالی و اقتصادی ای می تواند کسب کند.